Câu chuyện doanh nghiệp: Vai trò của nhà lãnh đạo

Thông thường, thử thách của việc phát triển hay tái lập một chiến lược rõ ràng chủ yếu là vấn đề của tổ chức và phụ thuộc vào lãnh đạo. Với nhiều áp lực chống lại sự chọn lựa và đánh đổi trong các tổ chức, thì một khung tư duy rõ ràng để hướng dẫn chiến lược là đối trọng cần thiết. Hơn nữa cần phải có các nhà lãnh đạo mạnh mẽ sẵn lòng đưa ra lựa chọn.

Trong nhiều công ty, vai trò lãnh đạo bị thoái hóa thành việc điều phối cải tiến hoạt động và giao dịch kinh doanh. Thực chất, vai trò của nhà lãnh đạo thì rộng lớn hơn và quan trọng hơn nhiều. Tổng quản lý không chỉ có nghĩa là quản lý từng chức năng riêng biệt. Cốt lõi của quản lý là chiến lược: Xác lập và truyền thông vị thế độc đáo của công ty, thực hiện sự đánh đổi và hun đúc sự hài hòa giữa các hoạt động. Nhà lãnh đạo phải đặt ra quy tắc để quyết định những thay đổi trong ngành và những nhu cầu tiêu dùng mà công ty sẽ đáp ứng, đồng thời tránh sự sao nhãng tổ chức và duy trì tính đặc thù của công ty. Các nhà quản lý ở các cấp thấp hơn thường thiếu quan điểm và lòng tin để duy trì chiến lược. Sẽ có những áp lực không ngừng để thỏa hiệp, buông lỏng sự đánh đổi và bắt chước các đối thủ cạnh tranh. Một trong những công việc của nhà lãnh đạo là chỉ dạy những người khác trong tổ chức về chiến lược và cách nói “Không”.

Chiến lược cho chúng ta biết lựa chọn những gì không làm cũng quan trọng như lựa chọn những gì phải làm. Thật vậy, xác định các giới hạn là một chức năng khác của lãnh đạo. Việc quyết định nhóm khách hàng, các biến thể sản phẩm và các nhu cầu mà công ty nên phục vụ là nền tảng để triển khai chiến lược. Việc quyết định không phục vụ những khách hàng nào, không cung cấp những đặc tính sản phẩm hay dịch vụ nào cũng quan trọng hệt như vậy. Vì thế, chiến lược đòi hỏi tính kỷ luật cao và truyền thông rõ ràng. Một trong những chức năng quan trọng nhất của một chiến lược được truyền đạt công khai là hướng dẫn người lao động thực hiện việc chọn lựa phát sinh từ sự đánh đổi trong các hoạt động riêng của họ và trong các quyết định hằng ngày.

Cải thiện hiệu quả hoạt động là một phần cần thiết trong quản lý, nhưng không phải là chiến lược. Khi lẫn lộn hai vấn đề này, nhà quản lý vô tình quay lại lối tư duy cạnh tranh đang đưa nhiều ngành tiến tới sự hội tụ cạnh tranh, không mang lại lợi ích cho ai và không phải là không thể tránh được. Các nhà quản lý phải phân biệt rõ ràng giữa hiệu quả hoạt động và chiến lược, cả hai đều cần thiết nhưng cần hai chương trình khác nhau.

Chương trình hoạt động liên quan đến việc cải tiến liên tục ở mọi nơi mà không có sự đánh đổi. Không làm được điều này sẽ tạo ra tình trạng dễ bị tổn thương, thậm chí đối với những công ty có một chiến lược tốt. Chương trình hoạt động hiệu lực là nơi phù hợp để thay đổi liên tục, linh hoạt và nỗ lực không ngừng nghỉ để đạt được cách thực hành tốt nhất. Ngược lại, chương trình chiến lược chính là nơi để xác lập một vị thế độc đáo, làm rõ sự đánh đổi và thắt chặt sự hài hòa. Điều đó liên quan đến việc tìm kiếm không ngừng những phương thức củng cố và phát triển vị thế của công ty.

Tính liên tục chiến lược không ám chỉ một quan niệm tĩnh về cạnh tranh. Công ty phải liên tục cải thiện hiệu quả hoạt động và tích cực cố gắng dịch chuyển ngưỡng năng suất, đồng thời cần có nỗ lực không ngừng để phát triển tính độc đáo cũng như củng cố sự hài hòa giữa các hoạt động. Khi đấy, tính liên tục chiến lược sẽ làm cho sự cải thiện liên tục của tổ chức trở nên hiệu lực hơn.

Công ty có thể phải thay đổi chiến lược nếu có những thay đổi cơ cấu lớn trong ngành. Trên thực tế, các vị thế ch iến lược mới thường phát sinh do những thay đổi của ngành và các công ty mới ra đời không bị cản trở bởi lịch sử phát triển lâu đời thường có thể khai thác các vị thế này dễ dàng hơn. Tuy nhiên, chọn lựa của công ty về một vị thế mới phải được dẫn dắt bởi khả năng tìm kiếm sự đánh đổi và nâng một hệ thống với các hoạt động bổ trợ lẫn nhau lên thành một lợi thế bền vững.