Hướng nghiệp 4.0 – Điểm nóng nghề nghiệp và tuyển sinh Đại học 2018-2023

Trong những năm gần đây, câu chuyện nghề nghiệp với các bạn tân cử nhân mới ra trường luôn là đề tài nóng. Nắm được xu thế này, VTC Academy thường xuyên cập nhật những đề tài tâm điểm trong việc định hướng nghề nghiệp giúp các bạn sinh viên chuẩn bị một tương lai bền vững. Bên cạnh đó, những hoạt động và bài viết về đề tài việc làm trong cuộc Cách mạng 4.0 cũng được VTC Academy chú trọng thực hiện, nhằm mang lại nhiều giá trị thiết thực cho các bạn trẻ.
Trong bài viết lần này, VTC Academy xin gửi đến độc giả những chia sẻ trong buổi phỏng vấn Thạc sỹ Vũ Tuấn Anh – chuyên gia về nghề nghiệp, hướng nghiệp và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nhân dịp anh ra mắt quyển sách Hướng Nghiệp 4.0 cho kỳ tuyển sinh và xét tuyển Đại học 2018 -2023.

Anh có thể cho biết lý do quyển sách Hướng nghiệp 4.0 được ra đời là gì không ạ?

Từ năm 2009, tôi phụ trách công tác tuyển sinh của Trường Saigon Institute of Technology. Trong quá trình tuyển sinh, tôi nhận thấy vấn đề hướng nghiệp đóng vai trò rất quan trọng trong kỳ thi vào Đại học những năm đó và tuyển sinh Đại học bây giờ. Bản chất học Đại học là học một nghề cho các em sinh viên, nên nếu định hướng học một nghề sai thì có học giỏi đến mấy thì bạn sinh viên ra trường cũng không làm nghề tốt được. Thứ hai, công tác hướng nghiệp tại Việt Nam rất cần những tài liệu chuyên môn giúp các thầy cô tại các trường cấp 3 và phụ huynh có tài liệu để hướng nghiệp hiệu quả cho các em học sinh. Thứ ba, hướng nghiệp ngày càng quan trọng và cấp bách khi cuộc Cách mạng 4.0 đã, đang và sẽ ảnh hưởng tới tất cả khía cạnh việc làm và cuộc sống của chúng ta.

Như tôi được biết, anh đã từng làm tại vị trí trưởng phòng nhân sự nhiều năm trong các công ty trong nước và nước ngoài. Điều này giúp gì anh trong việc viết sách?

Gần 25 năm trong công tác đào tạo tuyển dụng và sử dụng nguồn nhân lực đã cho tôi góc nhìn toàn diện về phát triển nghề nghiệp của một cá nhân từ lúc các bạn ra trường tới khi có nghề nghiệp ổn định. Chúng tôi – các chuyên viên và trưởng phòng nhân sự có thể nói là người sử dụng đầu ra của các trường Đại học. Do vậy chúng tôi thấy rõ những khiếm khuyết của các bạn cử nhân bắt nguồn từ hướng nghiệp, đào tạo cho sinh viên từ năm thứ nhất.
Mỗi cá nhân cần phải hiểu biết và vận hành quản trị nghề nghiệp một cách hiệu quả. Tuy nhiên, theo tôi các trường Đại học đang thiếu đi một phần quan trọng – đó là dạy và giúp sinh viên thực thi quản trị nghề nghiệp hiệu quả. Tại đầu vào Đại học, quản trị nghề nghiệp chính là hướng nghiệp; Trong quá trình học Đại học đó chính là phát triển bản thân, phát triển kỹ năng, phát triển cách thức làm việc hiệu quả, phát triển tư duy; Khi sắp ra trường, đó là tiếp cận, chọn lựa doanh nghiệp, cơ hội nghề nghiệp, phỏng vấn và thử việc thành công. Tại các trường Đại học nước ngoài, công tác phát triển nghề nghiệp cho sinh viên đặc biệt quan trọng. Và đó chính là công cụ Marketing, tạo dựng thương hiệu bền vững cho các trường Đại học. Đây cũng là hướng tiếp cận mà quyển sách Sách hướng nghiệp 4.0 được tôi và Thạc sỹ .Đào Trung Thành thực hiện.

Anh vừa nói tới quản trị nghề nghiệp, vậy anh có thể trao đổi kỹ hơn khái niệm này với độc giả hay không?

Quản trị nghề nghiệp được hiểu một cách đơn giản là chuyên môn giúp cá nhân tìm tòi, đánh giá và chọn lựa những cơ hội nghề nghiệp phù hợp nhất với mình. Quản trị nghề nghiệp còn giúp cho mỗi cá nhân phát triển, thực thi kế hoạch nghề nghiệp bản thân nhằm tận dụng tốt nhất những cơ hội và giảm thiểu rủi ro từ tác động bên ngoài như công nghệ trong cuộc Cách mạng 4.0. Một cá nhân khi hiểu và áp dụng quản trị nghề nghiệp thành thạo sẽ luôn đánh giá cơ hội rủi ro từ môi trường tới nghề nghiệp của mình. Họ cũng sẽ đánh giá được bên trong bản thân: Điểm mạnh và yếu cũng như các nguồn lực, từ đó vạch ra các mục tiêu nghề nghiệp và kế hoạch trong 1-3-5 năm để đạt được các mục tiêu đó. Có rất nhiều các công cụ quản trị nghề nghiệp đơn giản mà hiệu quả cho các bạn trẻ. Triết lý quản trị nghề nghiệp là chúng ta cần hoạch định dài hạn cho những thực thi ngắn hạn. Một bạn học sinh lớp 12 cần hiểu: Để có nghề nghiệp thành công 5 năm tới, bản thân và gia đình phải bắt đầu hoạch định nghề nghiệp từ những bước hướng nghiệp ngày hôm nay và phát triển nghề nghiệp trong suốt quá trình học Đại học. Đặc biệt, môi trường bất ổn trong thời đại 4.0 sẽ đòi hỏi các bạn trẻ thành thạo áp dụng quản trị nghề nghiệp cho tương lai của chính mình.

Sách hướng nghiệp 4.0 được cấu trúc như thế nào và đâu là giá trị quan trọng của sách với bạn đọc?

Sách Hướng nghiệp 4.0 do tôi và Thạc sỹ .Đào Trung Thành (Tư vấn chiến lược, công nghệ thông tin, Phó giám đốc Công ty Công nghệ MVV Technology) biên soạn. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực quản trị công nghệ và chiến lược, Anh Thành đảm trách viết về công nghệ 4.0 và ảnh hưởng của nó tới nghề nghiệp, việc làm và cách thức doanh nghiệp vận hành. Phần 2 của sách do tôi đảm trách nhằm truyển tải tới các bạn học sinh và phụ huynh các bước hướng nghiệp trên thực tế. Phần 3 là các bài viết do hai tác giả cùng viết, nhằm đưa ra những góc nhìn áp dụng hướng nghiệp trong thời đại 4.0 như thế nào một cách cụ thể cho phụ huynh và học sinh. Theo tôi, giá trị của sách Hướng nghiệp 4.0 chính là tính hệ thống của cách tiếp cận. Người đọc sẽ có góc nhìn toàn cảnh về hướng nghiệp căn bản và Cách mạng 4.0 sẽ thay đổi hướng nghiệp như thế nào. Sách cũng là một tài liệu căn bản giúp các thầy cô giáo, chuyên viên hướng nghiệp và phát triển nghề nghiệp tại các trường cấp 3 và Đại học có thể nắm bắt cuộc Cách mạng 4.0 một cánh nhanh và hiệu quả nhất. Cuối cùng, sách Hướng nghiệp 4.0 không phải là kết luận cho hướng nghiệp mà nó gợi mở nhiều suy nghĩ, thách thức mà ngành giáo dục, phụ huynh, thầy cô giáo và các em học sinh phải vượt qua trong 5 năm tới. Đó cũng là một triết lý của Cách mạng 4.0 khi chúng ta cùng phải chia sẻ thông tin, cùng phối hợp để vượt qua thách thức. Cuộc Cách mạng 4.0 chính là kết nối vạn vật cùng xử lý các vấn đề thách thức của cộng đồng thông qua các công nghệ như trí thông minh nhân tạo, robot,…